15 Ιουλίου 1821 - Το ανάστημα του Αγγελή Γωβγίνα πέρα απ΄τα « Βρυσάκια ».

 

 Αφιέρωμα σπονδυλωτής μνήμης, του Δημήτρη Αποστόλου - « Ελύμνιου »...

 ...κι΄ας έχουν γραφτεί - του αναστήματος του ανδρός - διάσπαρτα και διάφορα ( κατά το πλείστον βέβαια - επαινετικά ).

 Εδώ θέλω ( επ΄ευκαιρία της νικηφόρου μάχης των Βρυσακίων ) να σημειώσω σπονδυλωτά - σχεδόν επιγραμματικά ( και ολίγον σχολιαστικά ) - κάποιους σταθμούς της αγωνιστικής βιογραφίας, του Ευβοέα κι΄Ελύμνιου Ήρωα, που - ίσως δεν έχουν προσεχθεί ικανά - και που αναδεικνύουν το ηγετικό δέμας του ανδρός σε πολύ υψηλότερο επίπεδο, από τούτο που λιγόλογα βρίσκεται στο ημίφως της ιστοριογραφίας...

α) Στο ξεκίνημά των νεανικών του χρόνων ως βρακοφόρος πλοιαρχεύων ιστιοφόρων της Λίμνης...δεν ήταν εύκολο σε πειρατοκρατούμενες - προεπαναστατικές εποχές να τα βάλεις με το στόλο ενός - τότε - φοβερού Νικοτσάρα... ( Για το γεγονός του 1807 έχω στο παρελθόν πολλάκις αναφερθεί ).

β )  Η καθομολογούμενη από τους ιστορικούς προεπαναστατική σύγκρουσή του με τους τοπικούς ( ας το ΄πω κι΄εγώ ) Τουρκοδημογέροντες... εξυπακούεται  πως προέρχονταν από άτομο σθένους και θάρρους - κοντολογίς λαϊκότροπα - από άτομο « που είχε τσαγανό! »... Και τέτοιος ήταν ο Αγγελής...

γ )  Η ένταξη Αρματωλικίου από τον ισχυρότατο ( τότε ) Αλή ( σε μια τουλάχιστον β.Εύβοια - που δεν είχε τότε Αρματωλίκι ), σίγουρα δεν ήτανε επιπόλαια απόφαση του εμπειρότατου σε εκτιμήσεις προσόντων κι΄ικανοτήτων Αλή...Και ο Γωβγίνας γι΄αυτή την αποστολή ως Αρματωλός, ήταν και ο καλύτερος...

δ ) Η ανδραγαθία του στο Χάνι της Γραβιάς ( καθομολογούμενη κι΄αυτή ), που σε λεπτομέρειες έμειναν μόνο ζωηρές παραδόσεις )...

ε ) Σε τούτο συνηγορεί εμφατικά ο Αρχηγέτης της Ρούμελης Οδυσσέας Ανδρούτσος, γράφοντας στους Λιμνιώτες : « Σας στέλνω τον αδελφό μου Αγγελή ( κι΄αλλού γράφει...« με μεγάλη  μου μεταμέλεια » )...ο οποίος είναι ξεφτέρι στον πόλεμο και στα ζιναέτια ( κόλπα, στρατηγήματα ) δεν έχει ταίρι. Όπου εις τόσους πολέμους κουσούρι δεν του βρήκα κανένα »...

στ΄) Ιστοριοδιφική πληροφορία ( του Γ.Δ. Αφένδρα - 1966 ) αναφέρει την μύηση του Γωβγίνα στα μυστικά της « Φιλικής...», όχι στα Ιωάννινα από τον Οικονόμο εξ΄Οικονόμων, αλλά πολύ νωρίτερα από τον διαπρεπή ( εις Ρωσίαν ) νομικό Νικόλαο Φλογαΐτη, οποίος σε μυστική αποστολή των εξ΄Οδησσού Φιλικών ( Σκουφά-Ξάνθου-Τσακάλωφ ), αφού μυεί στελέχη Καπετανάτων Μωραϊτών και Ρουμελιωτών μελλοντικών επαναστατών, διαπλέει από την Αταλάντη στη Λίμνη και μυεί τον Αγγελή Γωβιό στα μυστικά της παλιγγενεσίας. Αυτό βεβαιεί και το εύρος της προσωπικότητας του Λιμνιώτη Καπετάνιου Γωβγίνα...

ζ ) 1^η Ιουλίου 1821 - Βρυσάκια : Ο Καπετάν Αγγελής ανακηρύσσεται Γενικός Αρχηγός των Ευβοϊκών Όπλων, με τις υπογραφές όλων των Στρατιωτικών και Πολιτικών. Η αποδοχή - γενική - δύσκολα συναντιέται τόσο επίσημα σε άλλους τόπους. Αυτό δεν προσέχθηκε τόσο απ΄την ευρύτερη Ιστορία, που τον έθεσε επιλαχόντα σε κάποιο ημίφως της...  

η ) Αντιπαρέρχομαι την ιστορική και παρίλαμπρη μάχη των Βρυσακίων, που διεξήγαγαν νικηφόρα τα στεριανά Ευβοϊκά  όπλα με τη στρατηγική του Καπετάν Αγγελή ( που υπερ-εκθείασε μόνο τη δική του « Κορβετική » - θαλασσινή συμβολή ο υπερόπτης ναύαρχος Κριεζής ) και την πρώιμη καταξίωση του Γωβγίνα στο ξεκίνημα μόλις της Επανάστασης... Κάπου δυό μήνες αργότερα, ο Κολοκοτρώνης θα ΄μπει στην Τριπολιτσά...

θ ) « Γενναιότατε Καπετάν Αγγελή...( του γράφει στις αρχές του 1822 η Επαναστατική Διοίκηση του Αγώνα )... το όνομά σου μας είναι γνωστόν και θέλει γίνει ακόμη ενδοξότερον »... και του δίνει επιχειρησιακές εντολές, με την υπογραφή του Γενικού Αρχηγού Δημητρίου Υψηλάντη και τις υπογραφές 20 Βουλευτών. Το όνομα του Γωβγίνα, νωρίς ήδη έχει  πλατιάσει!..

ι ) Αλλά οι Διοικητικές εντολές αφορούν τι;.. Να σπεύσει λένε ο Αγγελής, που πολιορκεί την ισχυρότατη Χαλκίδα...να επιμεληθεί και την πολιορκεία ( ταυτοχρόνως! ) της ομοίως ισχυροτάτης Καρύστου!.. Και να αντικαταστήσει ποιούς;.. Δυό ονομαστούς  μεγάλους πολέμαρχους : Τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και τον Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, οι οποίοι αποχωρούσαν για λόγους που δεν αφορούν το παρόν δημοσίευμα. ( Ούτε οι λόγοι της αποχώρησης, ούτε κι΄ο « καγχασμός » του Γωβιού στην ανάγνωση τούτων των Διοικητικών εντολών ). Αξίζει όμως να προσεχθεί η πράξη πολιορκείας των δυό ισχυρότατων Κάστρων της Κεντρικής Ελλάδος  ( ήτοι Χαλκίδος - Καρύστου ),  από τον Ευβοιώτη Γωβγίνα... Κι΄ αξίζει να σημειωθεί ότι η φρουριακή Χαλκίδα επισκοπούσε την Στερεά ( από την άκρη της Αττικής μέχρι το Μεσολόγγι ), ενώ η Κάρυστος αποτελούσε το σημαντικότερο λιμάνι Τουρκικού ανεφοδιασμού προς την κεντρική Ελλάδα. ( Άπαρτα - και τα δυό τους - Κάστρα ως το τέλος του Αγώνα )...Τούτο το βάρος είχε ανατεθεί στο Λιμνιώτη Πολέμαρχο - τον Αγγελή τον Γωβγίνα...( Που - ατυχώς - έμειναν μόνον προθέσεις και σχέδια! )...

κ ) Τα της απροσδοκήτου - αλλά βεβαίας  ενέδρας - παραμονές Πασχαλιάς του ’22... της υποπτευόμενης πιθανής « προδοσίας » και η μη προφύλαξη « εν νυκτί » του ιδίου αυτού Αρχηγού και των Συν-αρχηγών ( Κώτσου και Αναγνώστη )... όσο και εάν καταχωρείται ολέθριο σφάλμα του Αρχηγεύοντος Αγγελή...εν τούτοις δεν μετριάζει διόλου τις όλες Στρατιωτικές εκδουλεύσεις και αναγνωρισμένες υπό όλων - Ελλήνων και ξένων - Αρχηγικές που διέθετε ικανότητες...( Σε τελική ματιά... το ατυχές « σφάλμα » του, το πλήρωσε ο ίδιος ξεψυχώντας ολομάτωτος μες΄στων Ψαχνών το ρυάκι... εξομολογούμενος προς τον παραγιό του : « Φύγε, να μη σε πάρω εις τον λαιμόν μου! »... Και ξεψύχησε!..

λ ) Έτσι...πρώιμα κι΄άτυχα, χάθηκε ένας μεγάλος Ήρως της Ελληνικής Επανάστασης... που εάν το πατριδόφιλο επετύγχανε όραμά του...ίσως να άλλαζε ενωρίτερα κι΄ο ρους των ιστορικών γεγονότων,  όπως μετά εξελίχθησαν... Αλλά, με τα « εάν »... δεν γράφεται ποτέ Ιστορία - αυτή η συνισταμένη αντικειμενικών γεγονότων - με υποκειμενική πάντα εκτίμηση!..

                                      Ρέκβιεμ

Έτσι...χάθηκε κι΄ο Αγγελής ο Γωβγίνας, απ΄τις πρωτοκλασάτες σελίδες της Ιστορίας και πέρασε μισοδιάφανος στο ημίφως της!.. Έτσι!.. όπως τον αναζήτησε μέσα σ΄αυτήν - και τον συνάντησε στα κατώγια της - ο Γερμανός ιστορικός Τζορτζ Γκερβίνους, αναφωνώντας :....

                        « Εχάθη ο γενναίος Αγγελής! »...

 

 Οι Ελύμνιοι, οι Ευβοείς και οι Έλληνες - θα τον τιμάμε πάντα!.

                                 

                                                            Δ.Α. « Ελύμνιος »